انواع بارنامه حمل و نقل کالا

بارنامه چیست؟

بارنامه را می‌توان مهم‌ترین سند در واردات و صادرات کالا دانست. به طور کلی بارنامه سندی بوده که در آن انتقال کالا از فروشنده به خریدار مشخص خواهد شد. از این رو می‌توان بارنامه را سند مالکیت کالا دانست. این سند نه تنها یکی از مهم‌ترین اسنادی است که باید به گمرک ارائه شود، بلکه حتی در زمان دریافت خسارت احتمالی از بیمه نیز یکی از مهم‌ترین اسنادی بوده که می‌توان به آن استناد کرد. در بارنامه اطلاعات مختلفی درخصوص کالا و نحوه بسته‌بندی آن، مشخصات فرستنده و گیرنده کالا و همچنین اطلاعات وسیله حمل‌کننده آن وجود خواهد داشت.

معمولا از بارنامه چند نسخه اصلی و چند کپی تهیه می‌شود. برای تشخیص این نسخه‌ها از یکدیگر بر روی نسخه اصلی عبارت ORIGINAL و بر روی نسخه‌های کپی کلمه copy درج خواهد شد.

تفاوت بارنامه و راه نامه

بارنامه اصطلاحی آشنا برای فعالین حوزه واردات و صادرات کالا و همچنین حمل‌و‌نقل بین‌المللی است اما راه نامه چیست؟ برای پاسخ به این سوال تفاوت میان این دو مفهوم را بررسی خواهیم کرد.

همان‌طور که اشاره شد بارنامه سند کالای صادراتی است و می‌توان آن را به دیگران واگذار نمود. اما راه نامه این ویژگی‌ها را ندارد. راه‌ نامه سندی است که همراه کالا در حرکت است اما بارنامه مستقیم به مقصد ارسال می‌گردد تا به عنوان سند و رسید کالا مورد استفاده قرار گیرد. 

انواع بارنامه حمل و نقل کالا

یکی از اصلی‌ترین شیوه‌های دسته‌بندی بارنامه‌ها تقسیم آن‌ها با توجه به وسیله حمل‌کننده کالا است. با توجه به این دسته‌بندی، موارد زیر از اصلی‌ترین انواع بارنامه‌ها هستند.

• بارنامه هوایی

• بارنامه دریایی

• بارنامه راه آهن

• بارنامه کامیون

• بارنامه سرتاسری (حمل با کامیون ـ قطار ـ کشتی)

• بارنامه حمل مرکب فیاتا (حمل با کامیون ـ قطار ـ کشتی)

• رسید پستی

• بارنامه حمل دربست CHARTER PARTY BILL OF LADING

بارنامه دریایی

همان‌طور که از نام این نوع از بارنامه مشخص است در این شیوه از کشتی برای حمل بار استفاده خواهد شد. در بارنامه دریایی علاوه بر اطلاعات اصلی بارنامه که پیشتر به آن‌ها اشاره کردیم، نام و اطلاعات کشتی، بندر مبدا و بندر مقصد نیز در بارنامه ذکر می‌شوند.

بارنامه هوایی

بارنامه هوایی برای حمل کالا با استفاده از هواپیما مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بارنامه هوایی دارای فرمت استانداردی است که توسط انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی (International Air Transportation Association) که به اختصار IATA نامیده می‌شود، چاپ و توزیع خواهد شد. به طور معمول بارنامه هوایی در 8 نسخه صادر می‌شود که سه نسخه اصلی آن در سه رنگ سبز و صورتی و آبی به عنوان نسخ ارجینال صادر خواهند شد. رنگ سبز متعلق به شرکت حمل‌کننده، رنگ صورتی متعلق  به گیرنده کالا و رنگ آبی متعلق به ارسال کننده کالا خواهد بود. 5 نسخه دیگر نیز شامل یک نسخه قهوه‌ای رنگ به عنوان رسید حمل کالا و چهار نسخه سفید است. 

بارنامه زمینی (CMR)

بارنامه زمینی در ارسال زمینی کالا مورد استفاده است. در بارنامه زمینی نیز اطلاعات کلی کالا، فرستنده و گیرنده به همراه دستورالعمل‌های گمرکی کالا قید خواهد شد.

بارنامه راه آهن

هرگاه حمل‌و‌نقل کالا با استفاده از قطار انجام شود، از این نوع بارنامه استفاده خواهد شد. این بارنامه هم نظیر سایر بارنامه‌ها رسیدی برای اثبات تحویل کالا در ایستگاه راه آهن به شرکت راه‌آهن است. همچنین در متن بارنامه‌ راه آهن علاوه بر درج مواردی که قبلا به آن‌ها اشاره شد، شماره واگن نیز قید می‌شود. 

انواع بارنامه از نظر مالکیت کالا

یکی دیگر از شیوه‌های مرسوم برای دسته‌بندی بارنامه‌ها توجه به نوع مالکیت آن‌ها است. در این شیوه بارنامه‌ها به دو دسته تقسیم می‌گردند.

• بارنامه قابل معامله (Negotiable Bill of lading)

بارنامه قابل معامله نوعی از بارنامه است که می‌توان آن را با دیگران معامله کرد یا به آن‌ها انتقال داد. دارنده این نوع از بارنامه به عنوان مالک کالا در پورت ورودی کالا در کشور مقصد کالا می‌تواند برای دریافت کالا اقدام نماید. بدون این نسخه از بارنامه، کالا به خریدار یا نماینده وی تحویل داده نخواهد شد.

• بارنامه غیر قابل معامله و انتقال (Non negotiable Bill of lading)

این نوع از بارنامه بنام یک خریدار یا وارد‌کننده مشخص صادر می‌شود و قابل انتقال به غیر نیست. در پورت ورود کالا در کشور مقصد این بارنامه پشت‌نویسی شده و پس از تایید هویت خریدار به عنوان سند مالکیت کالا شناخته شده و می‌توان از آن برای تحویل کالا استفاده نمود. در صورت تمایل می توانید از شرکت بازرگانی و حمل و نقل بین المللی تی جی اکسپورت برای واردات، صادرات و حمل کالا استفاده کنید.