امور گمرکی و تشریفات امور گمرکی چیست؟
در ابتدا برای آنکه با ساز و کار گمرک و امور گمرکی آشنا شویم به تعریفی کوتاه از این سازمان میپردازیم.
اصطلاح گمرک در زبان انگلیسی customs و مشتق از کلمه لاتین commercium به معنای تجارت و مبادله کالا که خود برگرفته از ریشه کلمه یونانی cummerx به معنای حقوق متعلق به کالا و مالالتجاره است. گمرک یک سازمان دولتی است که وظیفه اجرای قوانین بازرگانی و وصول حقوق و عوارض ورودی و خروجی و همچنین واردات، ترانزیت و صادرات کالا است. با توجه به این تعریف، سازمان گمرک یک سازمان اجراکننده قوانین است و مسئول اجرای قوانین گمرکی در کشور ایران سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران است که این سازمان زیر نظر وزارت اقتصاد و امور دارایی فعالیت میکند.
- امور گمرکی و تشریفات امور گمرکی چیست؟
- تشریفات گمرکی واردات
- نحوه صدور کارت بازرگانی برای ترخیص کالا از گمرک
- شرایط اخذ کارت بازرگانی توسط اشخاص حقیقی
- مراحل تشریفات گمرکی
- حق العمل کار کیست؟
- شرایط دریافت کارت حق العمل کاری چگونه است؟
- امور گمرکی فرودگاه
- نکات گمرکی مربوط به مسافران ورودی
- امور گمرکی مربوط به واردات ابزار کار همراه کارگران
- عوارض گمرکی مربوط به ورود و خروج ارز بیش از سقف مقرر
تشریفات گمرکی واردات
جهت واردات کالا به کشور لازم است مراحل زیر طی شود:
- سفارش کالا (اخذ پروفرما)
ابتدا شما بعنوان خریدار یا واردکننده اقدام به انتخاب کالای خارجی موردنظر خود میکنید. بر همین اساس شما میتوانید از فروشنده درخواست سند حاوی اطلاعات مورد نیاز در مورد کالا را در قالب پیشفاکتور (پروفرما) داشته باشید. اطلاعاتی که در پروفرما درج میشود شامل مشخصات کامل فروشنده، تاریخ صدور، ارزش کالا، ارزش کرایه حمل، شرایط و زمان تحویل کالا، مدت اعتبار پیشفاکتور و نوع ارزی است که ارزش معامله و نحوه بازرسی از محموله را مشخص میکند.
- ثبت سفارشات کالا
پس از تهیه پروفرما، باید به دنبال مجوز ورود کالای مورد نظر خود باشید و اقدام به ثبت سفارش در سایت وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) به نشانی https://www.ntsw.ir/ کنید. تمامی افرادی که دارای کارت بازرگانی هستند میتوانند اقدام به ثبت سفارش کالا در این سامانه کنند. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی دارنده کارت بازرگانی پس از دریافت پیشفاکتور و پس از ثبت سفارش باید به مراکز بیمه و همچنین بانک مراجعه کنند. لازم به ذکر است چنانچه روش پرداخت به صورت نقدی باشد نیازی به مراجعه به بانک نیست و پس از ورود کالا باید مستقیم به گمرک مورد نظر مراجعه کرده و مراحل مورد نیاز جهت ترخیص را طی کنید.
موارد معاف از ثبت سفارش کالا:
- نمونههای تجاری به ارزش حداکثر 2000دلار که تولیدکنندگان به کشور وارد میکنند.
- کالاهای خاص مورد نیاز سازمان انرژی اتمی و کالاهای نظامی که به تایید سازمانهای مربوطه آنها رسیده باشد.
- کالاهای در حد مجاز همراه مسافر و خانوادههای مرزنشین، ملوانان و کارکنان شناورها
- کالاهای وارداتی از طریق پست
برای انجام واردات کالاهایی که از ثبت سفارش معاف هستند باید مراحل زیر را طی کنید:
- تهیه فاکتور یا صورتحساب تجاری
- تهیه گواهی مبدا
- لیست عدلبندی
- بارنامه
- ترخیصیه
- قبض انبار
- مانیفست
- گواهینامه بازرسی
- بیمهنامه
نحوه صدور کارت بازرگانی برای ترخیص کالا از گمرک
کارت بازرگانی توسط شعب اتاق بازرگانی وزارت صمت ایران در تهران یا سایر شهرستانها به نام متقاضیانی که واجد شرایط زیر باشند، برای مدت یکسال با رشته فعالیت خاص حسب درخواست متقاضی صادر میشود. این کارت پس از تایید وزارت صنعت، معدن و تجارت معتبر خواهد بود.
شرایط اخذ کارت بازرگانی توسط اشخاص حقیقی
- داشتن حداقل 23 سال تمام
- داشتن برگ پایان خدمت یا معافیت برای آقایان
- داشتن حداقل مدرک دیپلم
- داشتن محل کسب متناسب با رشته فعالیت، اعم از ملکی یا استیجاری
مراحل تشریفات گمرکی
یکی از دستاوردهای روابط بینالملل، امکان صادرات و واردات کالا و خدمات و ترانزیت کالا است.
واردات
بر اساس قانون امور گمرکی، کالاهای وارده به گمرک را میتوانید به یکی از منظورهای زیر اظهار کنید:
الف) ورود قطعی
- ورود موقت
ج) ورود موقتی برای پردازش
- مرجوعی (اعاده کالا به خارج از کشور)
- عبور خارجی
- عبور داخلی
- تمامی بندهای ذکر شده به جز بند "ج" شامل قانون تشریفات گمرک میشوند و بند "ج" تشریفات از نوع غیرقطعی گمرک است.
حق العمل کار کیست؟
حق العمل کار در گمرک به شخصی (حقیقی یا حقوقی) گفته میشود که با داشتن پروانه حق العمل کاری از گمرک ایران، تشریفات گمرکی کالای دیگران را به وکالت از طرف آنان انجام میدهد.
شرایط دریافت کارت حق العمل کاری چگونه است؟
در صورت دارا بودن شرایط زیر به شرط قبولی در آزمون حق العمل کاری گمرک، کارت حق العمل کاری به شما داده میشود:
- دارا بودن تابعیت ایران
- عدم سوءپیشینه کیفری و عدم سابقه قاچاق گمرکی به تایید گمرک
- داشتن حداقل 25 سال سن
- دارا بودن حداقل مدرک کاردانی در رشته امور گمرکی یا حداقل کارشناسی در سایر رشتهها
- کارت پایان خدمت یا معافیت دائم از خدمت نظام وظیفه
- عدم اشتغال در بخش دولتی
- موفقیت در آزمون حق العمل کاری
امور گمرکی فرودگاه
- مسافران خروجی - در صورتی که شما مسافر خارج از کشور باشید اعم از اینکه ایرانی باشید یا غیرایرانی، میتوانید علاوه بر وسایل سفر و لوازم شخصی، کالای ایرانی به هر میزان و کالای غیرایرانی تا سقف مقرر در آییننامه مسافران ورودی را همراه ببرید، مشروط بر آنکه هر دو گروه از کالا برای استفاده تجاری نباشند و مصرف شخصی داشته باشند.
- مسافران ورودی – در صورتی که در خارج از کشور یا از مناطق آزاد تجاری-صنعتی وارد کشور شوید، علاوه بر اسباب سفر و اشیای شخصی دست دوم خود که به شرط غیرتجاری بودن از پرداخت حق ورودی معاف است، میتوانید یک بار در سال بهارزش حداکثر 80دلار با معافیت از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی به شرط غیرتجاری بودن، کالا وارد و ترخیص نمایید.
نکات گمرکی مربوط به مسافران ورودی
- اسباب سفر و اشیا شخصی مستعمل همراه مسافر در صورتی که جنبه تجاری نداشته باشد از پرداخت حقوق گمرکی معاف است.
- مواد اولیه و قطعات و لوازم فنی برای واحدهای تولیدی توسط مسافران قابل ترخیص نیست.
- اسباب سفر و اشیا شخصی باید همراه مسافر بوده و یا در زمان توقف وی در خارج به موسسه حمل و نقل تحویل داده شود و به فاصله یک ماه قبل تا یک ماه بعد از ورود مسافر به گمرک برسد.
امور گمرکی مربوط به واردات ابزار کار همراه کارگران
آلاب و ابزار دستی اعم از برقی و غیربرقی مربوط به کار یا حرفه ایرانیان شاغل در خارج و خارجیانی که به ایران میآیند دارای شروط زیر است:
- اشتغال آن افراد به کار و پیشه مورد ادعا به تصدیق مقامات کنسولی ایران در کشور محل اقامت قبلی آنان برسد. (در نقاط فاقد مقامات کنسولی ایران، گواهی مقامات محلی کفایت میکند.)
- کالا از یک ماه قبل از ورود تا 9ماه بعد از ورود آنان به قلمرو گمرکی برسد.
- لازم به ذکر است که کالا و ابزار کار کارگران معاف از پرداخت عوارض گمرکی است.
عوارض گمرکی مربوط به ورود و خروج ارز بیش از سقف مقرر
به طور معمول ورود ارز توسط هر مسافر تا سقف 10هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها و خروج ارز توسط هر مسافر تا سقف 5هزار یورو یا معادل آن از طریق مرزهای هوایی و تا سقف 2هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها از طریق مرز زمینی، ریلی و دریایی مجاز است.
خروج ارز / اسناد بانکی / اوراق بهار بینام مجموعا مازاد بر 5هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها از طریق مرز هوایی و مازاد بر 2هزار یورو از طریق مرزهای زمینی، ریلی و دریایی به ازای خروج هر مسافر از کشور مجاز است.
برای ورود ارز / اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام به مبلغ بیش از سقف تعیین شده، مسافر میبایست در مبادی ورودی نسبت به اظهار ارز / اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام همراه خود (به صورت کتبی یا شفاهی) به گمرک جمهوری اسلامی ایران اقدام و اطلاعات مورد نیاز را به صورت سیستمی از طریق درگاه گمرک ایران ثبت نمایند.
توسعه گردشگری و صادرات و واردات کالا در رشد اقتصادی و اشتغال موثر است. گمرک جمهوری اسلامی ایران عهدهدار مسئولیت خطیر اجرای سیاستهای اقتصادی، بازرگانی و مالی در قلمرو گمرکی است. از میان وظایف متعدد گمرک میتوان به سه وظیفه عمده اقتصادی، درآمدی و حمایت از جامعه اشاره کرد. یک گمرک پویا و کارا باید استفاده از تکنولوژی و روشهای نوین را جایگزین روشهای سنتی-کنترلی کند تا به الزام مهم سرعت و دقت دست پیدا کند و وظایف خود را به نحو مطلوب انجام دهد.
